‘Die fonkeling in hun ogen’

Tekst: Anneke Willemsen, Tarcisiusschool

40 jaar kleuteronderwijs in een notendop

Het is 30 januari 2025, vandaag ben ik 40 jaar werkzaam in het onderwijs bij de RVKO. Fietsend naar de Tarcisiusschool besef ik ineens hoe lang 40 jaar eigenlijk is. In m’n hoofd ga ik alle scholen nog eens na waar ik gewerkt heb. Ik kijk positief terug, voel  me blij en trots tegelijk.

Ik heb 40 jaar gewerkt om kleuters verder te helpen en ze iets te leren, direct of indirect. Door ze in de klas sociaal-emotioneel, cognitief en motorisch succeservaringen op te laten doen, leren ze op zichzelf te vertrouwen. De fonkeling in de ogen van een kind wanneer iets lukt of wanneer het zich verwondert, is wel de mooiste waardering voor dit werk. De kleuterklas als eerste stap naar zelfstandigheid, sociale vaardigheden en een leven lang leren.

Een terugblik

Ik kom uit een onderwijsfamilie. Mijn opa, Henk Willemsen, was jaren hoofd van de Cellesschool op  de Bree in Rotterdam-Zuid en mijn oom, Nico Willemsen, was directeur op de St. Michaëlschool. Mijn zus en ik volgden. Ik heb de Opleiding voor Kleuterleidster gevolgd op de Lucia in de Hennekijnstraat, midden in de stad. Victor Deconinck was directeur. Een driejarige dagopleiding over de kleuter en aansluitend een jaar de hoofdakte doen en de opleiding om in groep 3 t/m 8 te mogen lesgeven. Het was een geweldige opleiding met leuke docenten, theorie met aandacht voor de ontwikkeling van het jonge kind, meteen veel praktijkervaring opdoen, werkweken en heel veel lol. Ik heb er hartsvriendinnen aan overgehouden.

In het begin heb ik op veel RVKO-scholen ingevallen. Het was een leerzame tijd. Iedere keer begon ik in een nieuwe klas, variërend van groep 1 t/m 8. Soms ging ik flink de leerkuil in en soms vond ik het jammer dat ik weer weg moest. In het jaar 1985, toen ik aan de slag ging als kleuterleidster, werden de kleuterschool en de lagere school samengevoegd. De leerkrachten van de groepen 1 en 2 moesten ervoor waken om niet te schools les te gaan geven. Het werkt nou eenmaal anders in het brein van de kleuter. Werkbladen of klassikaal een kleuter-Cito-toets afnemen ging tegen m’n gevoel in. Ik ben niet tegen registreren, maar ik zou dit heel graag blijven doen zoals ik dit ooit geleerd heb, namelijk vanuit observatie.

Mijn kijk op het vak

In mijn vak als kleuterleerkracht en later ook als IB’er leerde ik dat jonge kinderen het beste leren door ontwikkelingsgericht lesaanbod en door hen ervaringen op te laten doen. Je hebt als leerkracht de ontwikkelingslijnen in je hoofd. Als je goed kijkt en luistert naar het kind, help je het verder in wat het op dat moment nodig heeft: verrijking, verdieping, verbreding, herhaling, een stapje terug of soms zelfs versnellen. Je sluit aan bij de zone van de naaste ontwikkeling.

Gelukkig is het Spelend Leren weer terug. De kleuters worden meegenomen in de voorbereiding van het thema. Wat kunnen we spelen binnen het thema? Wat hebben we nodig? Wie heeft er thuis iets over het thema? Wat kunnen we zelf maken? Wat weten we er al van en wat willen we leren? Zo raken de kleuters nog meer gemotiveerd en betrokken. Een kind speelt in een rijke leeromgeving waarin de leerkracht zorgt voor een gevarieerd aanbod en tegelijkertijd ook voor ‘Kleuters leren door ervaringen  op te doen’ de kaders. Door ervaringen op te doen, leren ze. Daarnaast hebben ze ook veiligheid, duidelijkheid en structuur nodig. Als je als kleuterjuf/-meester een kind het gevoel kunt geven dat het mag zijn wie het is, dat het fouten mag maken en kan groeien, dan heb je iets onbetaalbaars gegeven. Een prachtig vak toch?

40 jaar RVKO: dank!

Het mooie van de RVKO is dat je jezelf kunt blijven ontwikkelen. Door middel van nascholing of andere scholen bezoeken krijg je de mogelijkheid om te leren en je te laten inspireren. Je leert van elkaar en met elkaar. Naast jaren als kleuterjuf, kreeg ik ook de mogelijkheid om mezelf te ontwikkelen als remedial teacher, IB’er en kindercoach. Een mooie toevoeging, want zo kon ik nog beter aandacht besteden aan de individuele leerlingen, mijn collega’s en de ouders.

Tot slot

Op de avond van mijn jubileum nodigt mijn man, Martin, mij uit deze dag te vieren. We eten boven in de Zalmtoren op de 57e verdieping. Een mooiere plek had hij niet kunnen verzinnen. Met deze 360º-view is de cirkel rond. Uitzicht over het mooie Rotterdam en over alle RVKO-scholen. Ik keek precies op de Globetrotter Katendrecht, waar de sint altijd met de boot aankwam. Alle mooie ervaringen zitten in mijn Rotterdamse onderwijshart en gaan er niet meer uit.

Het valt Martin op dat wanneer ik over mijn werk vertel, ik dit met passie doe en ik dan net als de kinderen ook een fonkeling in mijn ogen heb… nog steeds na 40 jaar! Ik wens alle collega’s die dit lezen, hetzelfde toe.

Blijf genieten van het mooie vak en vergeet niet in de waan van de dag te luisteren en te kijken naar ieder kind. Jij kunt het verschil maken.

Naast de Tarcisiusschool heeft Anneke Willemsen in haar 40 jaar bij de RVKO ook gewerkt op:  De Contrabas, De Pionier, De Regenboog,  De Globetrotter Katendrecht en de Paus Joannes.

‍

‍