Column Identiteit: Een tuin in bloei

Door: Liesbeth Stalmeier, beleidsmedewerker Identiteit

Evi ging met hooggespannen verwachtingen naar groep 1. Elke dag probeerde ze dicht bij de juf te blijven, naast haar in de kring, liever nog op schoot. Niet omdat ze de juf zo lief vond of omdat ze bescherming zocht, maar om vooral niets te missen. Want de juf was een vat vol kennis, zij had de antwoorden. Evi keek haar de woorden uit de mond.

In groep 6 was er van Evi’s enthousiasme weinig over. Ze had een eigen leerprogramma, los van de andere leerlingen. Bij hen probeerde zij uit alle macht aansluiting te krijgen. Dat lukte niet. Evi stootte vaak haar neus, ze werd gepest – en ze bleef het maar proberen. Evi’s moeder zei tegen de leerkracht: ‘Evi is sociaal niet zo handig.’ De leerkracht zei: ‘Evi is sociaal hartstikke handig! Maar als je op een eiland zit, kun je nog zo sociaal zijn, je blijft alleen.’

‘Talenten zijn allemaal even waardevol!’

Evi is inmiddels een volwassen vrouw, die stevig en (meestal) gelukkig in het leven staat. Als zij nu als kind naar de basisschool zou gaan, zou ze het dan gemakkelijker hebben? Misschien. De inzichten over hoogbegaafdheid en over de begeleiding van deze leerlingen, zijn verdiept. Differentiatie is een geïntegreerd onderdeel van het aanbod geworden. Hoe zij zich nu zou voelen in de groep en hoe de andere leerlingen haar zouden zien, is moeilijk te zeggen. Dat hangt van meer dingen af.

Op school verheugen wij ons over de aanleg van al onze leerlingen. We proberen elk kind tot bloei te laten komen, zijn talenten te laten ontdekken en ervan te genieten. Het woord ‘talent’ komt uit een bekend Bijbelverhaal over een baas met drie knechten. Voordat de baas op reis gaat, vertrouwt hij aan alle drie muntstukken (talenten) toe. Eén knecht krijgt er vijf, de ander twee en de derde één. Twee knechten zetten hun talenten in en kunnen hun baas het dubbele teruggeven. De derde stopt zijn ene geldstuk in de grond en wordt daarvoor gestraft op een pedagogisch onverantwoorde manier.

Wat valt op in dit verhaal? Hoeveel talenten iemand krijgt, is een gegeven waaraan geen oordeel hangt. Wat de talenten zijn, wordt niet uitgelegd. Ze zijn allemaal even waardevol. De talenten van onze leerlingen zijn veelkleurig en gaan over veel meer dan alleen het cognitieve: creatieve, sociale, fysieke, emotionele en speelse talenten. Noem maar op. Benoem ze hardop!

Waarom zou je je talent begraven? In het verhaal zegt de knecht dat hij bang was. Om je talent te tonen, is er een veilige omgeving nodig. Een sfeer waarin leerlingen worden gewaardeerd om wie ze zijn. En waar talenten worden gezien als een geschenk voor de hele klas. Een klas die geen eilandengroep is, maar een tuin in bloei.