Column: ‘Ik ben moe, ik ben echt klaar. Ik heb het even gehad’

Door: Haitske de Visser, leerkracht groep 6/7/8 en talentbegeleider HB, Montessorischool Capelle

Afgelopen week spraken mijn collega en ik over ons onderwijs. Begin januari is onze bovenbouwklas gegroeid met acht nieuwe leerlingen, door het vertrek van een collega. Het is aanpoten, je wil iedere leerling zien en bedienen op niveau. We zijn beide vermoeid en voelen de, al dan niet onszelf opgelegde druk van het vormen van en presteren met de nieuwe klas.

‘Inclusief onderwijs, met elkaar voor alle kinderen en jongeren’. De praatplaat van het ministerie van OCW laat zien dat een inclusieve school drie kenmerken heeft: iedereen is welkom, ontwikkelt zich en hoort erbij, er is goede ondersteuning voor iedereen, en alle kinderen en jongeren leren en doen mee.

Ik word hier blij van en denk tegelijkertijd aan het verandermodel van Knoster: een praktisch en inzichtelijk raamwerk dat complexe veranderprocessen in organisaties begeleidt. Een geslaagde verandering heeft vijf elementen nodig: een visie, urgentie, een plan, middelen en competentie. De visie op inclusief onderwijs is er. Het is, volgens OCW, duidelijk wat er van scholen verwacht wordt. De urgentie zien we, een leerkracht wil het beste voor ieder kind. Het plan: op de meeste scholen een overgang naar inclusief onderwijs in 2035.

Het element ‘middelen’ lijkt een probleem. Het einde van het Nationaal Programma Onderwijs is  in zicht. Ook wordt de Regeling Gerichte Bekostiging Basisvaardigheden niet aangepast voor loon- en prijsontwikkelingen.

‘Wie wil zorgen dat leerlingen niet uit de boot vallen, moet zorgen  dat de kwaliteit van de boot goed is’ – Pameijer 2009

Een tekort aan middelen zorgt volgens het verandermodel voor frustratie. Klassen worden groter, ondersteuning minder, verwachtingen hoger en dus de druk op leerkrachten hoger. En wanneer er niet geïnvesteerd gaat worden in de juiste competenties, blijft verandering een verre droom. Mijn collega en ik stelden onszelf weer de vraag: waarom de keuze voor het onderwijs en wat maakt  ons hier gelukkig?

We willen kinderen ondersteunen in het ontdekken wie ze (willen) zijn, zelfvertrouwen helpen ontwikkelen, hen inspireren, een kennisbasis opbouwen: de toekomstige generatie versterken op alle vlakken én verdraagzaamheid meegeven, iets wat de wereld nu wel nodig heeft. Dit alles past bij een inclusieve samenleving, mooi samenvallend met inclusief onderwijs: iedereen is welkom op school, de leeromgeving is zo ingericht dat alle jongeren meedoen en leren en de brede ontwikkeling van de jongeren staat centraal.

Wij zien de urgentie en schoonheid van inclusief onderwijs. Maar wij hopen ook dat ingezien wordt dat de urgentie van middelen ook van belang is, om te zorgen dat de kwaliteit van ons onderwijs hoog kan en zal blijven, dat iedere leerling gezien en bediend kan worden en dat iedere leerkracht de schoonheid van ons vak blijft zien